U heeft een vervalste factuur betaald. Wat nu?

Inleiding
Onlangs heeft u voor een aanzienlijk bedrag goederen gekocht van een bekende leverancier, een leverancier waar u al sinds jaar en dag zaken meedoet. Naderhand ontvangt u van deze leverancier een e-mail met de factuur van de goederen. Enkele minuten later ontvangt u vanaf hetzelfde e-mailadres een tweede e-mail van de leverancier. De leverancier verzoekt u om de eerste e-mail buiten beschouwing te laten en zal u spoedig een gecorrigeerde factuur toezenden. Vervolgens ontvangt u vanaf hetzelfde e-mailadres een derde e-mail met de gecorrigeerde factuur en u betaalt de gecorrigeerde factuur.

Na het verstrijken van de betalingstermijn van de factuur, ontvangt u een herinnering: de leverancier heeft uw betaling niet ontvangen en verzoekt u de factuur alsnog te betalen. Achteraf blijkt een hacker het zakelijke e-mailadres van de leverancier te zijn binnengedrongen. De gecorrigeerde factuur die u heeft ontvangen en betaald, blijkt door de hacker te zijn vervalst door het rekeningnummer van de leverancier aan te passen. In feite heeft niet de leverancier uw betaling ontvangen, maar de hacker. Toch eist de leverancier dat u de factuur alsnog betaalt. Wat nu?

Uitgangspunt en uitzondering
De bovengenoemde inleiding is gebaseerd op een recente uitspraak van de Hoge Raad. In deze uitspraak ging het om een vervalste gecorrigeerde factuur van USD 363.394,13 (omgerekend ruim EUR 300.000,00). De gehackte verkoper heeft de koper gedagvaard en vordert de betaling van de openstaande factuur van USD 363.394,13. De koper heeft als verweer onder meer aangevoerd dat zij bevrijdend heeft betaald, omdat zij op grond van de vervalste factuur ervan mocht uitgaan dat het daarin genoemde bankrekeningnummer de bankrekening van de verkoper betrof.

Uit de uitspraak van de Hoge Raad volgt – kort gezegd – het uitgangspunt dat een gehackte verkoper alsnog de betaling van zijn openstaande factuur kan vorderen van een koper, ook indien een koper redelijkerwijs mocht aannemen dat de (vervalste) factuur van de gehackte verkoper afkomstig was. Onder bijzondere omstandigheden kan dit financiële risico ook (deels) voor rekening komen van een gehackte verkoper.

In de uitspraak kwam het volledige financiële risico van de vervalste factuur uiteindelijk voor rekening van de verkoper. De Hoge Raad oordeelt dat er in deze zaak omstandigheden voordoen die rechtvaardigen dat van het bovengenoemd uitgangspunt dient te worden afgeweken en dat aan de verkoper kan worden toegerekend dat de koper de vervalste factuur voor echt heeft gehouden en redelijkerwijze mocht houden. Het betreffen de onderstaande omstandigheden:

- de (vervalste) e-mails waren afkomstig van het juiste e-mailadres van de                 verkoper;
- het e-mailadres werd ook bij eerdere bestelling door de verkoper gebruikt om        facturen  aan de koper te verzenden;
- het onderwerp van de (vervalste) e-mails was steeds hetzelfde;
- de inhoud van de (vervalste) e-mails gaven geen aanleiding tot nader onderzoek    van de vervalste factuur door de koper;
- door de verkoper werd geen vast rekeningnummer gehanteerd, zodat de                  aangewezen  bank en het rekeningnummer per bestelling kon verschillen;
- de opmaak van de facturen van de verkoper kon per bestelling verschillen;
- de verkoper heeft pas enkele weken na het verstrijken van de betalingstermijn      van de factuur de koper gerappelleerd om de openstaande factuur te betalen,        op een moment dat het terugdraaien van de betaling door de koper niet meer        mogelijk was.

Conclusie
Indien u een vervalste factuur betaalt aan een hacker of fraudeur, dan is het uitgangspunt dat u in principe hiervoor het financiële risico draagt ten opzichte van de verkoper. Onder omstandigheden kan het financiële risico echter (deels) bij de facturerende partij liggen. Voor de beoordeling van de vraag of het financiële risico (deels) bij de facturerende partij ligt, zijn alle feiten en omstandigheden per geval doorslaggevend.

Indien u een vervalste of nepfactuur heeft betaald aan een hacker of fraudeur, is het raadzaam om eerst juridische bijstand in te schakelen om uw juridische positie te bepalen. Dit geldt overigens ook in de omgekeerde situatie dat uw wederpartij weigert om uw factuur (alsnog) te betalen.

De specialisten van Lawwise Advocaten kunnen u hierin bijstaan. Wenst u meer over dit onderwerp te weten, neem dan contact op met de specialisten van Lawwise Advocaten.